Özet: Bu makalede, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na özellikle Noter onayına ilişkin getirilen değişiklikler açıklanmıştır.
9 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de 6728 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla (“Torba Kanun”) birlikte birçok kanunda değişiklikler yapılmıştır. Söz konusu Torba Kanun, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda (“TTK”) da bazı önemli değişiklikler getirmiştir.
- TTK 212, 215, 335, 339, 345, 566, 575, 585 ve 587. Maddelerinde noter tasdikine alternatif yöntem getirilmiştir.
TTK’da yapılan en önemli değişikliklerden biri uygulamada imza beyannamelerinin noter tasdikli olması şartına bir alternatif olarak imza beyanlarının ticaret sicil müdürü veya yardımcısı huzurunda verilmesi olanağıdır. Yapılan değişikliğe göre, gerçek kişi tacir ile tüzel kişi tacir adına imza atmaya yetkili kişi, ticaret unvanını ve bunun altına atacağı imzayı, noter onayı olmaksızın, ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda yazılı beyanda bulunmak suretiyle de verebileceklerdir. Bu değişiklik çerçevesinde tacirler ve tüzel kişiler imzalarını doğrudan noter veya ticaret sicili nezdinde atabileceklerdir. Buna ek olarak TTK’nın 212, 215, 335, 339, 345, 566, 575, 585 ve 587. maddelerinde yapılan değişikliklere göre anonim şirketler ve sermayesi paya bölünmüş komandit şirketlerin esas sözleşmeleri, limited şirketler ve komandit şirketlerin ise şirket sözleşmelerinin noter tarafından tasdik edilmesi zorunluluğuna alternatif olarak, esas sözleşmelerin veya şirket sözleşmelerinin ticaret sicil müdürü veya yardımcısı huzurunda imzalanarak resmi olarak tasdiklenmesi uygulamaya konulmuştur. Böylelikle, esas sözleşme veya şirket sözleşmesindeki imzaların noter tarafından onaylanması işleminin yanı sıra, imzaların ticaret sicili nezdinde atılması da şirketin kuruluş anı olarak kabul edilmiş olmaktadır.
- TTK’nın 40. maddesindeki tacirlerin ticari işletmeyi tescil yükümlülüğüne ilişkin değişiklik yapılmıştır.
Bu madde kapsamında her tacir, ticari işletmenin açıldığı günden itibaren on beş gün içinde ticari işletmesini ve seçtiği ticaret unvanını işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve ilan ettirmekle yükümlüdür. Bununla birlikte her tacir kullanacağı ticaret unvanıyla birlikte bunun altına atacağı imzayı notere onaylattırdıktan sonra sicil müdürlüğüne verir. Tacirin tüzel kişi olması halinde ticaret unvanı ile birlikte onun adına imzaya yetkili kişilerin imzaları da noter tarafından onaylanır ve sicil müdürlüğüne verilir. Yeni düzenleme uyarınca gerçek kişi tacir ile tüzel kişi tacir adına imza atmaya yetkili kişi(ler) ticaret unvanını ve bunun altına atacakları imzaları noter onayı şartı aranmaksızın ticaret sicil müdürü yahut yardımcısı huzurunda yazılı beyanda bulunmak suretiyle de verebilecektir.
- Anonim Şirketlerin kuruluş anına ilişkin ilave düzenleme yapılmıştır.
TTK 345. maddesine göre şirket, 335. maddenin birinci fıkrasında öngörülen noter onayı veya şirket sözleşmesinin ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda imzalanma tarihinden itibaren üç ay içinde tüzel kişilik kazanamadığı takdirde, bu hususu doğrulayan bir sicil müdürlüğü yazısının sunulması üzerine, bedeller banka tarafından sahiplerine geri verilecektir.
- TTK’nın 212, 335, 566 ve 575.inci maddeleri çerçevesinde değerli kâğıt bedeli muafiyeti düzenlenmiştir.
Uzun süredir beklenilen beklenen şirket kuruluşlarında anonim, limited, kolektif ve sermayesi paya bölünmüş komandit şirketlerin esas sözleşmelerinde veya şirket sözleşmelerinde değerli kâğıt bedeli uygulamasının kaldırılmış olmasıdır. TTK’nın 212, 335, 566 ve 575.inci maddelerinde yapılan değişiklikler uyarınca yukarıda anılan ticaret şirketlerinin, şirket kuruluşlarında esas sözleşme veya şirket sözleşmelerini ihtiva eden kâğıtlardan değerli kâğıt bedeli alınmayacaktır.
- TTK’nın 349. ve 586.ncı maddeleri yürürlükten kaldırılarak kurucular beyanı uygulamasına son verilmiştir.
Anonim ve limited şirket kuruluş belgeleri arasında ticaret sicil müdürlüğüne verilmek üzere yer alan ve şirket kurucuları tarafından imzalanan “kurucular beyanı” yeni değişiklikle birlikte artık kuruluş belgeleri arasından çıkartılmıştır. Kurucular beyanı, vekâleten imzalanması mümkün olmayan ve kurucular tarafından bizzat imzalanması gereken bir belge olup, kuruluş işlemlerinde dürüst bilgi verme ilkesinin uygulamaya konulmasını amaçlamaktaydı.
- TTK 184 çerçevesinde kuruluş ve ara bilanço maddesi ile tür değiştirme kararına ilişkin 189. maddede değişiklik yapılmıştır.
Tür değiştirmede, yeni türün kuruluşuna ilişkin hükümler uygulanır; ancak sermaye şirketlerinde ortakların asgari sayısına, ayni sermaye konulmasına ve kurucuların şirket sözleşmesini imzalamalarına ilişkin hükümler uygulanmayacaktır. Ayrıca Kanun değişikliğinden önce, 189.uncu maddeye göre yönetim organı tür değiştirme planını genel kurulun onayına sunmaktayken, yapılan değişiklikle birlikte artık yönetim organı tür değiştirme planı ile birlikte yeni türün şirket sözleşmesini de genel kurul onayına sunmakla yükümlü olacaktır.
- Tasfiyede alacaklılara mal dağıtılması süresi 6 aya indirilmiştir.
TTK’nın 543.üncü maddesinde yapılan değişiklikle, anonim şirketler ve limited şirketlerin tasfiyeleri halinde alacaklılara mal dağıtımı yapılabilecek süre yeni değişiklikle birlikte bir yıldan altı aya indirilmiştir. Bununla birlikte, somut olaya göre, alacaklılar için bir tehlike mevcut olmadığı takdirde mahkeme altı ay geçmeden de mal dağıtılmasına karar verebilir.
- Tasfiye olunan şirketler için ticareti terk hükümleri istisna tutulmuştur.
6728 sayılı Kanun ile TTK’nın 545.inci maddesine 2. fıkra eklenmiştir. Buna göre, TTK hükümlerine göre tasfiye olunan şirketlerde, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 44.üncü (ticareti terk edenler) ve 337/a (ticareti terk edenlerin cezası) maddelerinin hükümleri uygulanmayacaktır. Bu bağlamda, TTK hükümlerine göre tasfiye olan şirketler, İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenen ticareti terk hükümlerine ve bu durumun sonuçlarına tabi olmayacaktır.
- Çekin Unsurlarında Değişiklikler Yapılmıştır.
TTK’nın 780.inci maddesinde yapılan düzenlemeye göre banka tarafından verilen seri numarası ve karekod çekin zorunlu unsurları arasına girmiştir. 31.12.2016 tarihi itibariyle basılacak çek yapraklarında bu unsurların yer alması gerekmektedir. Bununla birlikte, yabancı bir banka tarafından düzenlenen çeklerde bu unsurların çekin geçerliliğini etkilemeyeceği de düzenlenmiştir. Çekte yer alacak Mersis numarası ile karekodun tanım ve içerikleri ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Hazine Müsteşarlığı’nın müştereken çıkaracağı tebliğ ile belirlenecektir. Yapılan yeni düzenlemeyle, çek alacaklıları ellerinde bulunan çek ile çek hesabı sahibine ve bu çeki düzenleyenlere ilişkin verilere karekod aracılığıyla erişim sağlayabilecektir. Bunların yanı sıra, Torba Kanun ile Çek Kanunu’nda da cezai müeyyide getirilmesi dâhil olmak üzere birçok hükümde önemli değişiklikler yapılmıştır.
Bu bilgi notunda yer alan unsurlar yalnızca bilgi sağlama amacı taşımakta olup hiçbir şekilde bir hukuki görüş teşkil etmemektedir.