İnal Hukuk Bürosu olarak 2024 yılının ilk üç ayında Türkiye’de gerçekleşen rekabet hukuku gelişmelerini aşağıda dikkatinize sunmaktan memnuniyet duyuyoruz.
Yemeksepeti Hakkında Soruşturma Başlatıldı
Rekabet Kurumu’nun resmi internet sitesinde Yemek Sepeti Elektronik İletişim Perakende Gıda A.Ş .’nin çevrimiçi yemek siparişi-servisi platform hizmeti kapsamında kendi kurye hizmetini zorunlu tutmak ve üye işletmelerin faaliyetlerini zorlaştırmak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. ve/veya 6. maddesini ihlal ettiği iddialarına yönelik yürütülen önaraştırmanın karara bağlanarak Yemeksepeti hakkında soruşturma açılmasına karar verildiği duyurulmuştur.
Çiçeksepeti Hakkında Soruşturma Başlatıldı
Rekabet Kurumu’nun resmi internet sitesinde Çiçeksepeti İnternet Hizmetleri A.Ş.’nin platform hizmetlerini üçüncü taraflara kapatmak ve kendi bayileri lehine davranışlarda bulunmak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. maddesini ihlal ettiği iddiasına yönelik yürütülen önaraştırma sonucunda, Çiçeksepeti hakkında soruşturma açılmasına karar verildiği duyurulmuştur.
ABC Deterjan Hakkında Soruşturma Başlatıldı
Rekabet Kurumu’nun resmi internet sitesinde ABC Deterjan Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin alıcılarının yeniden satış fiyatlarını belirlemek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’uasn 4. maddesini ihlal ettiği iddiasına ilişkin yürütülen önaraştırmanın sonucunda, ABC Deterjan hakkında soruşturma açılmasına karar verildiği duyurulmuştur.
Tıbbi Cihaz Sektöründe Soruşturma Başlatıldı
Rekabet Kurumu’nun resmi internet sitesinde Bıçakcılar Tıbbi Cihazlar Sanayi ve Ticaret A.Ş., Gazi Kimya Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Rectus Medikal Ürünler ve Sağlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri iddiasına ilişkin yürütülen önaraştırmanın sonucunda, 3 teşebbüs hakkında soruşturma açılmasına karar verildiği duyurulmuştur. Soruşturmaya konu ihlal şüphesi, duyuruda açıklanmamıştır
. Bağdat Baharat ve Deva Baharatları Hakkında Soruşturma Başlatıldı
Rekabet Kurumu’nun resmi internet sitesinde Bağdat Pazarlama Ticaret ve Limited Şirketi ve Deva Baharatları Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin alıcılarının yeniden satış fiyatlarını belirlemek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri iddiasına ilişkin yürütülen önaraştırmanın sonucunda, 2 teşebbüs hakkında soruşturma açılmasına karar verildiği duyurulmuştur.
Beyaz Et Sektöründe Çeşitli Soruşturmalar Başlatıldı
Rekabet Kurumu’nun resmi internet sitesinde yayımlanan duyurularda; beyaz et sektöründe faaliyet gösteren 10 teşebbüsün rekabete hassas bilgi değişiminde bulunmak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri iddiasına ilişkin yürütülen önaraştırmanın sonucunda, 3 teşebbüs hakkında soruşturma açılmasına karar verildiği duyurulmuştur. Soruşturmaya taraf 3 teşebbüse bahse konu soruşturmaya ilaveten;
- Abalıoğlu Lezita Gıda Sanayi A.Ş. hakkında alıcılarının yeniden satış fiyatını belirlemek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediğinin tespiti amacıyla,
- Erpiliç Entegre Tavukçuluk Üretim Pazarlama ve Tic. A.Ş. hakkında alıcılarına bölge ve müşteri kısıtlaması getirmek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediğinin tespiti amacıyla,
- Hastavuk Gıda Tarım Hayvancılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. hakkında alıcılarının yeniden satış fiyatlarını belirlemek, rekabet etmeme yükümlülüğü ile bölge ve müşteri kısıtlaması getirmek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediğinin tespiti amacıyla soruşturma açılmasına karar verildiği duyurulmuştur.
Trendyol Hakkında Ayrımcı Uygulamaya İlişkin Yürütülen Önaraştırma Sonuçlandı
Kurul tarafından Trendyol’un Padella Makarna’nın şikayeti üzerine, satıcılar arasında ayrımcılık yapılması ve algoritmaya manuel müdahale edilmesi suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. maddesinin ihlal edilip edilmediğinin tespitine yönelik olarak yürütülen önaraştırma 2023 yılının Nisan ayında sonuçlandırılan ve soruşturma açılmasına yer olmadığına yönelik gerekçeli karar yayımlandı. Yapılan inceleme sonucunda, Trendyol’un Türkiye’deki çok kategorili e-pazaryeri pazarında hakim durumunu muhafaza ettiği tespit edilmiş, fakat hakim durumun kötüye kullanılması olarak değerlendirilebilecek bir bilgi veya bulguya ulaşılamamıştır. Son olarak, Kurul tarafından daha önce Trendyol hakkında Trendyol’un pazaryerinde satış yapan satıcılar arasında ayrımcılık doğuracak nitelikte algoritma ve kodlama aracılığıyla yapılan müdahaleler de dâhil olmak üzere her tür eylem, davranış ve uygulamalarına son vermesi yönünde alınan kararın aksine bir uygulamanın söz konusu olmadığı değerlendirilmiş ve soruşturma açılmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
Hafif ve Orta Sınıf ile Ağır Vasıta Ticari Araç Sektöründe Faaliyet Gösteren Teşebbüsler Hakkındaki Önaraştırma Sonlandırıldı
Kurul, hafif ve orta sınıf ile ağır vasıta ticari araç sektöründe faaliyet gösteren Mercedes, Ford Otosan, BMC, Isuzu, Scania, Volvo, Renault Trucks, Iveco ve MAN teşebbüslerinin 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini rekabeti engelleyen nitelikte bir bilgi değişimine taraf olmak suretiyle ihlal ettikleri iddiasıyla başlattığı önaraştırma sonucunda, soruşturma açılmasına yer olmadığı kararı ile sonlandırmıştır. Teşebbüsler arasında rekabet hukukuna aykırı bir bilgi değişimi bulgusu tespit edilmeyen dosyada Kurul, bilgilerin müşteri ziyaretleri sırasında, bayiler aracılığıyla, saha çalışmaları sonucunda veya teşebbüslerin internet sitelerindeki fiyat bilgileri üzerinden elde edilmesi nedeniyle, rekabeti sınırlayan bilgi değişimi niteliğinde olmadığını değerlendirmiştir.
Ferrero Hakkında Yürütülen Soruşturma Taahhüt ile Sonlandırıldı
Rekabet Kurulu, Ferrero International SA ve iştiraklerinin fındık pazarında üretimden itibaren, alım, kırım ve ihracat aşamasına kadar tüm seviyelerdeki eylemlerde bulunmak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal ettikleri iddiasına yönelik olarak yürütülen soruşturma kapsamında, Ferrero tarafından sunulan taahhütleri inceleyerek, taahhütlerin ortaya çıkan rekabetçi endişeleri giderdiğini tespit ederek ilgili soruşturmanın teşebbüs tarafından sunulan taahhütler neticesinde sonlandırılmasına karar vermiştir.
Nestlé Hakkında Yürütülen Soruşturma Sonuçlandı
Kurul tarafından Nestlé Türkiye Gıda Sanayi A.Ş. hakkında yürütülen soruşturma sonucunda, distribütörlerinin yeniden satış fiyatlarını belirlemek ve distribütörlerine bölge ve müşteri kısıtlaması getirmek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesinin ettiği tespiti ile 346.911.505,44 TL tutarında idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir
İşgücü Piyasasındaki Centilmenlik Anlaşmalarına İlişkin Yürütülen Soruşturma Sonuçlandı
Rekabet Kurumu’nun resmi internet sitesinde, işgücü piyasasına yönelik centilmenlik anlaşmaları nedeniyle bazı teşebbüsler hakkında yürütülen soruşturmanın sonuçlandığı duyurulmuştur.
Soruşturma sonucunda toplam 8 teşebbüse (Egem Bilgi İletişim Ticaret AŞ, Ericsson Telekomünikasyon AŞ, Etiya Bilgi Teknolojileri Yazılım Sanayi ve Ticaret AŞ, Innova Bilişim Çözümleri AŞ, i2i Bilişim Danışmanlık Teknoloji Hiz. ve Paz. Tic. AŞ, Netaş Telekomünikasyon AŞ, Pia Bilişim Hizmetleri AŞ, Turkcell İletişim Hizmetleri AŞ) rekabete aykırı anlaşmalara taraf olmaları sebebiyle idari para cezası verilmesine karar verilirken, hakkında soruşturma yürütülen 12 teşebbüs hakkında ise idari para cezası uygulanmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
Kısa kararda dikkat çeken husus, Rekabet Kurulu tarafından, işgücü piyasalarında gerçekleşen ihlallerin “kartel” kapsamında değerlendirilmeye devam ettiğine işaret eden, bahse konu ihlalin Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek Para Cezalarına İlişkin Yönetmelik kapsamında “kartel” olarak değerlendirilmesidir.
Kısa karar incelendiğinde, hakkında idari para cezası uygulanmasına karar verilen teşebbüslerden beşinin, bahse konu ihlale katılımının bir yıldan uzun, beş yıldan kısa sürmesi nedeniyle idari para cezasının yarısı oranında artırıldığı; diğer üç teşebbüsün ise ihlale katılımının bir yıldan kısa sürmesi nedeniyle idari para cezasında herhangi bir artışın gerçekleşmediği görülmektedir.
Nesine.com Hakkında Hâkim Durumu Kötüye Kullanmasına İlişkin Soruşturma Sonuçlandı
Kurul tarafından D Elektronik Şans Oyunları ve Yayıncılık A.Ş. (“Nesine”) hakkında yürütülen soruşturma neticesinde;
- Nesine’nin sanal bayilerin oynattıkları sabit ihtimalli bahis oyunları pazarında hakim durumda olduğu,
- Nesine’nin spor kulüpleriyle reklam, tanıtım ve sponsorluğa yönelik münhasırlık içeren anlaşmalar yaptığı,
- spor kulüplerinin saha reklamlarına yönelik teşebbüslerle münhasırlık içeren anlaşmaları yaptığı,
- reklam hizmet alımına yönelik Maçkolik İnternet Hizmetleri Ticaret A.Ş. ile münhasırlık içeren anlaşmalar yaptığı
ve sayılan fiiller nedeniyle hakim durumunu kötüye kullandığı ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. maddesini ihlal ettiği tespit edilmiştir.
Kurul, ihlal tespiti sonucunda Nesine hakkında idari para cezası uygulanmasına karar vermiş ve bununla birlikte Nesine’ye spor kulüpleri ile reklam, tanıtım ve sponsorluğa yönelik akdetmiş olduğu sözleşmelerde doğrudan veya dolaylı olarak münhasırlığa yol açabilecek bütün hükümleri kaldırması ve akdedeceği sözleşmelerde doğrudan veya dolaylı münhasırlığa yol açacak hükümlere yer vermemesi yükümlülüklerini getirmiştir.
Aksaray Unlu Mamulleri Hakkında Yürütülen Soruşturma Uzlaşma ile Sonlandırıldı
Kurum tarafından Aksaray Unlu Mamulleri Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında yürütülen soruşturmanın sonlandırıldığı duyuruldu. Aksaray Unlu Mamulleri’nin üretici/tedarikçi olarak faaliyet gösterdiği hızlı tüketim malları sektöründe alıcıların yeniden satış fiyatını belirlemek, alıcıların satış yapacakları bölgeleri kısıtlamak ve alıcılarına rekabet etmeme yükümlülüğü getirmek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediği iddialarına ilişkin yürütülen soruşturma uzlaşma ve taahhüt metinlerinin kabul edilmesi sonucunda sonlandırıldı.
Alıcıların satış yapacakları bölgelerin ve müşterilerin kısıtlanmasına ve alıcılara rekabet etmeme yükümlülüğü getirilmesine yönelik eylemlere ilişkin olarak Aksaray Unlu Mamulleri tarafından Kurum’a taahhüt metni sunulmuş ve sunulan taahhütlerin tespit edilen rekabet sorunlarını giderebilecek nitelikte olması nedeniyle soruşturmanın bahse konu ihlallere ilişkin eylemler bakımından sonlandırılmasına karar verilmiştir. Alıcıların yeniden satış fiyatını belirleme iddiasına ilişkin olarak ise Aksaray Unlu Mamulleri tarafından uzlaşma başvurusunda bulunulmuş ve soruşturmanın ilgili bölümü uzlaşma sonucunda %25 oranında indirim uygulanarak teşebbüse 2.219.764,61 TL para cezası uygulanmasına karar verilmesi ile sonlandırılmıştır.
Yıldırımoğlu Hakkında Yürütülen Soruşturma Taahhüt ile Sonlandırıldı
Rekabet Kurulu, Yıldırımoğlu Fermantasyon Gıda San. ve Tic. A.Ş. hakkında gerçekleştirdiği soruşturma sonucunda, şirketin bayilerinin belirli bir bölge dışına ve müşteri grubuna yapacakları hem aktif hem de pasif satışları kısıtlamak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Krounması Hakkında Kanun’un 4. maddesinin ihlal edildiğini değerlendirmiştir. Yıldırımoğlu’nun başvurusu üzerine soruşturmanın uzlaşma usulü ve taahhüt paketinin sunulması ile sonlandırılmasına karar verilmiştir. Sunulan taahhüt metni kapsamında;
- tespit edilen rekabetçi sorunları ortaya çıkan sözleşme hükümlerinin kaldırılarak bu bağlamdaki fiili uygulamalara son verileceği,
- yapılan yeni sözleşmelerin Kurul’a sunulacağı,
- aktif/pasif satış yasağı ve müşteri kısıtlamasına neden olan hükümlerin yeni sözleşmelerde yer almayacağı,
- bahse konu fiili uygulamalara kısa kararın tebliği itibariyle son verileceği, ve
- tüm sözleşmelerin gerekçeli kararın tebliği itibariyle 6 ay içerisinde taahhütlere uygun olarak revize edileceği hususlarına yer verilmiştir.
Kurul, Yıldırımoğlu tarafından sunulan taahhütlerin rekabetçi endişeleri gidermeye elverişli olduğu ve sözleşmelere yeni eklenen “Bayilik Maksimum Kar” bölümünün ise bayilerinin maksimum kâr marjının belirlenmesinin 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında “sağlayıcının azami satış fiyatını belirlemesi” kapsamına girdiği, bu grup muafiyetinden yararlanılmasına engel teşkil etmediği değerlendirerek taahhütlerin bağlayıcı hale getirilerek soruşturmaya son verilmesine karar vermiştir. Yeniden satış fiyatının tespitine ilişkin ise soruşturmanın uzlaşma usulü ile sonlandırılmasına karar verilmiştir.
Iveco Hakkında Yürütülen Soruşturma Taahhüt ile Sonlandırıldı
Kurul, Iveco Araç Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi hakkında, internet satışlarını içeren bölge ve müşteri kısıtlamalarını 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediğinin tespiti amacıyla yürüttüğü soruşturma kapsamındaki değerlendirilen Iveco’nun davranışlarının bölge ve müşteri kısıtlamalarına dahil olduğunu kabul etmiş ancak bunun açık ve ağır bir ihlal oluşturmadığını değerlendirerek taahhüt mekanizmasının kullanılabileceğine karar vermiştir. Sonuç olarak, Iveco tarafından sunulan taahhütlerinin rekabetçi sorunları giderebilecek nitelikte olması nedeniyle soruşturmanın taahhütlerin kabulü ile sonlandırılmasına karar verilmiştir.
Binboğa Hakkında Yürütülen Soruşturma Sonuçlandı
Kurul tarafından, Binboğa Üretim Pazarlama Sanayi ve Ticaret AŞ’nin alıcılarının yeniden satış fiyatını belirlemek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiğine ve bu nedenle teşebbüse 3.938.700,96 TL idari para cezası uygulanmasına hükmetmiştir
WAHL Hakkında Yerinde İncelemenin Engellenmesi Kararının Yeniden Değerlendirilmesine İlişkin Gerekçeli Karar Yayımlandı
Rekabet Kurumu’nun resmi internet sitesinde yayımlanan kararda; RRH Küçük Elektrikli Aletler Ltd. Şti. ve Wahl Elektrikli Aletler Tic. Ltd. Şti. hakkında yürütülen önaraştırma çerçevesinde gerçekleştirilen yerinde incelemenin Wahl tarafından engellendiğine ve teşebbüse idari para cezası uygulanmasına ilişkin 11.05.2023 tarihli ve 23-21/410-140 sayılı Rekabet Kurulu kararının İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 11. maddesi çerçevesinde geri alınması veya kaldırılması talep edilmiştir.
Wahl tarafından yapılan başvuruda;
- hakim kararı olmaksızın yapılan yerinde incelemenin Anayasa’nın 21. maddesinde düzenlenen konut dokunulmazlığına ve dolayısıyla Anayasa’ya aykırılık teşkil ettiği,
- elde edilen delillerin hukuka aykırı olduğu ve yasak delil statüsüne girdiği,
- Anayasa Mahkemesi tarafından Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.’nin bireysel başvurusu sonucunda verilen kararın somut olaya uygulanabilir nitelikte olduğu
ifade edilerek ilgili kararın kaldırılması veya geri alınması ve neticede Wahl hakkında idari para cezası uygulanmaması talep edilmiştir.
Başvurunun yapıldığı tarih itibarıyla, Wahl tarafından yalnızca kısa kararın tebellüğ edilmiş olup gerekçeli karar ise henüz tebellüğ edilmemiştir. Kurul tarafından bu husus dikkate alınarak, İYUK’un 11. maddesi kapsamında yapılacak olan bir başvurunun idari dava açma süresi içerisinde gerçekleştirilebileceği ve henüz gerekçeli karar tebliğ edilmediğinden söz konusu sürenin başlamadığı ifade edilerek; başvurunun ilgili mevzuat hükümlerinde öngörülen süreler dahilinde yapılmadığı değerlendirilmiş ve başvurunun usul şartlarını sağlamadığı gerekçesiyle reddedilmesine karar verilmiştir.
Kurul Üyesinden Hakim Kararı Olmaksızın Gerçekleştirilen Yerinde İncelemelere İlişkin Dikkat Çekici Farklı Gerekçe
Rekabet Kurumu’nun 17.08.2023 tarihli ve 23-39/717-246 sayılı karar ile Rahmi Seymen Özel Eğitim İnşaat Yayıncılık Tarım İşletmeleri Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.’de yapılmak istenen yerinde incelemenin engellenmesi/zorlaştırılması nedeniyle teşebbüse 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 16. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca 2022 yılı gayri safi gelirlerinin binde beşi oranında olmak üzere idari para cezası verilmesine karar verilmiştir.
Teşebbüs adresinde yapılan yerinde incelemede halka ilişkiler sorumlusu tarafından incelemeye izin verilmeyeceği ve kurucu temsilcinin bilgisayar ile e-postasına uzaktan erişime de izin verilmeyeceği belirtilmiş, inceleme heyetince Engelleme Tutanağı düzenlenerek teşebbüse bırakılmıştır. Bunun üzerine, başka bir tarihte yerinde inceleme gerçekleştirilebilmişse de teşebbüs vekili tarafından Seymen Koleji yetkilisinin eşinin sağlık sorunları ve mevcut tarihte okul bünyesinde bulunmaması nedeniyle yanlış anlaşılmadan kaynaklanan bir durumun söz konusu olduğu, anılan gerekçelerle engelleme tutanağına itiraz ettikleri ifade edilmiştir. Netice olarak bu savunma Kurul tarafından kabul edilmemiş ve teşebbüse idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir.
Kararın esasen en dikkat çeken kısmı, Kurul üyesi Sayın Hasan Hüseyin Ünlü tarafından sunulan farklı gerekçedir. Kurul üyesi, Anayasa Mahkemesi’nin 20.06.2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan bireysel başvuru kararına atıfla, Rekabet Kanunu’nun 15. maddesinde düzenlenen (mahkeme kararı olmaksızın) yerinde inceleme yetkisinin kullanımında ihlal kararı verildiği belirtilerek maddenin halihazırda yürürlükte bulunması nedeniyle yerinde inceleme yetkisinin kanunda düzenlendiği şekilde kullanılmaya devam edilmesinin önünde bir engel bulunmadığını not ederken öte yandan, Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru kararı sonrasında, idari yargının uygulamaya ne istikamette yön vereceğinin henüz tartışmalı ve belirsiz olduğunu, dolayısıyla yerinde inceleme yetkisinin kullanımıyla doğrudan ilgili olan ve sonuç doğuran engelleme/geciktirme fiilleri ile buna göre verilecek idari para cezalarına ilişkin dosyaların, idari yargıda içtihat oluşana kadar görüşülmemesi gerektiği yönündeki kanaatini belirtilmiştir.
Aksaray Unlu Mamulleri Hakkında Yanlış veya Yanıltıcı Bilgi Verilmesi Nedeniyle İdari Para Cezası Uygulanmasına Karar Verilmesine Yönelik Gerekçeli Karar Yayımlandı
Kurul tarafından Aksaray Unlu Mamülleri Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin alıcılarının yeniden satış fiyatını belirlemek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. Maddesini ihlal edip etmediğini tespit etmek amacıyla yürütülmekte olan önaraştırma kapsamında gerçekleştirilen yerinde incelemede elde edilen bayilik sözleşmeleri incelendiğinde sözleşmelerin belirsiz süreli olarak düzenlendiğini, rekabet etmeme yükümlülüğüne ilişkin hükümler içerdiği ve yeniden satış fiyatının belirlenmesine yönelik hükümlerin yer aldığı tespit edilmiştir. Bahse konu sözleşmelerin uygulamaya geçip geçmediğinin tespiti amacıyla Aksaray Unlu Mamulleri’nden müşterileri ile akdetmiş olduğu farklı tipteki
sözleşmelerin birer örneği talep edilmiştir. Bununla birlikte, bu sözleşmelerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının teyidi amacıyla aynı sözleşmeler bayilerden de talep edilmiştir.
Aksaray Unlu Mamulleri’nin Kurum’a sunduğu sözleşme örnekleri incelendiğinde, bayilerinden biri olan Perla ile akdedilen sözleşmede yerinde incelemede elde edilen sözleşmeden farklı olarak yeniden satış fiyatının belirlendiği şüphesini oluşturan hükümlerin bulunmadığı görülmüş ve bu hususa yönelik Aksaray Unlu Mamulleri’nden açıklama talep edilmiştir. Aksaray Unlu Mamulleri tarafından sunulan cevabi yazıda özetle söz konusu farklılığın bir çalışanın hatasından kaynaklandığı ve Aksaray Unlu Mamulleri’nin Kurul’u yanıltmaya yönelik herhangi bir davranışının bulunmadığı ifade edilmiştir ancak Kurul, 33 adet sözleşmenin aynı formatta olması ve aynı hükümleri barındırması sebebiyle sözleşmelerin matbu olarak düzenlendiği kanaatine ulaşarak sözleşmelerde farklılık arz eden kısımların tamamının rekabetçi endişe oluşturan hususlar olması nedeniyle bu hatanın yalnızca çalışan hatasından kaynaklandığı iddiasına itibar etmemiş; sözleşme örneklerinin Kurul’a gönderilirken değiştirildiğini değerlendirerek Aksaray Unlu Mamulleri hakkında idari para cezası uygulanmasına karar vermiştir.
Sahibinden Hakkında Yanlış veya Yanıltıcı Bilgi Verilmesi Nedeniyle İdari Para Cezası Uygulanmasına Karar Verildi
Kurul tarafından, Sahibinden Bilgi Teknolojileri Pazarlama ve Ticaret A.Ş.’nin (“Sahibinden”) emlak/vasıta satış/kiralama platform hizmetleri pazarındaki hâkim durumunu veri taşınabilirliği ve diğer yollarla kötüye kullanıp kullanmadığının tespitine yönelik olarak yürütülen soruşturma kapsamında, Sahibinden’in Kurum’a yanlış/yanıltıcı bilgi sunduğu ve Sahibinden tarafından Kurul’un hesaplamalarının yanlış olduğu iddiasının temelini de, “Repost Edilmesine Bakılmaksızın Fiilen Yayınlanan İlan Sayısı”na ilişkin olarak sunulan verilerin yanlış olmasının sebep olduğu tespit edilerek yanlış veya yanıltıcı bilgi ya da belge sunulması nedeniyle Sahibinden’e idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir.
Oriflame Tarafından Yapılan Avukat-Müvekkil Gizliliği Talebi Reddedildi
Kurul tarafından, Oriflame Kozmetik Ürünleri Tic. Ltd. Şti tarafından 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun 4. maddesini ihlal edilip edilmediğinin tespitine yönelik olarak yürütülen önaraştırma kapsamında yapılan yerinde incelemede elde edilen belgelerin belirli bir bölümünün avukat-müvekkil gizliliği kapsamında olduğuna yönelik teşebbüs tarafından yapılan başvuru reddedilmiştir.
Oriflame tarafından, avukat-müvekkil gizliliği kapsamında olduğu iddia edilen belgelerin alıcısı veya göndericisinin bağımsız bir avukat olduğu, Oriflame ile işçi-işveren ilişkisinin bulunmadığı ve herhangi bir Oriflame iştirakinin maaş bordrosunda yer almadığı ifade edilerek ilgili belgelerin iadesi talep edilmiştir. Kurul başvuruyu değerlendirmiş;
- yerinde inceleme esnasında avukat-müvekkil gizliliğine ilişkin hiçbir itirazın yapılmadığı,
- ilgili belgelerin tarihinin söz konusu önaraştırmanın başladığı tarihten daha önceki bir tarihe ait olduğu ve bu nedenle savunma hakkının kullanılmasına ilişkin olmadığı gerekçeleriyle talep reddedilmiştir.
Özel Saint-Joseph Fransız Lisesi Hakkında Yanlış veya Yanıltıcı Bilgi Vermesi Nedeniyle İdari Para Cezası Uygulanmasına Karar Verildi
Kurul tarafından, İstanbul’da faaliyet gösteren Fransa menşeili özel eğitim kurumlarının okul ücreti ile ücreti oluşturan unsurları ve Türk öğretmenlerin maaşlarını birlikte tespit ettikleri iddiası ile 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediklerinin tespitine yönelik yürütülen soruşturma kapsamında, Özel Saint-Joseph Fransız Lisesi tarafından soruşturmanın odağı olan öğretmen maaşlarının birlikte belirlenmesi davranışı çerçevesinde önemli bir parametre olan ek ders ücretleri bakımından sunulan bilgi/belgelerin doğru olmadığı tespit edilerek yanlış veya yanıltıcı bilgi ya da belge sunulması nedeniyle teşebbüs aleyhine idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir.
Meta Platforms, Inc.’in, Threads Uygulaması ile Instagram Uygulaması Arasında Veri Birleştirmesi Davranışına İlişkin Geçici Tedbir Kararı Alındı
Kurul tarafından, META’nın 2023 Temmuz’unda Türkiye’de tanıttığı Threads uygulamasını, Instagram uygulamasına entegre etmek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. maddesini ihlal edip etmediği iddiasını incelenmiş ve bu süreçte META tarafından Threads profillerinin kullanıcının ilişkili Instagram hesabını silmeden de silinebilmesini sağlayan güncellemeler getirilmesi dikkate alınarak herhangi bir geçici bir tedbir kararı verilmesine yer olmadığına karar verilmişti.
Bununla birlikte, META’nın Threads uygulaması aracılığıyla elde ettiği verileri Instagram’dan elde ettiği verilerle birleştirildiği tespit edilmiş ve bu uygulamanın olası rekabet karşıtı etkilerinin Kurul’un 20.10.2022 tarihli ve 22-48/706-299 sayılı kararında öngördüğü veri birleştirme eylemine son verilmesi gerektiği yükümlülükleri de dikkate alınarak soruşturma kapsamında detaylı bir değerlendirme yapılması gerektiği değerlendirilmiştir.
Kurul’un değerlendirmesi sonucunda, META’nın Threads uygulaması aracılığıyla elde ettiği verilerin Instagram verileriyle birleştirilmesinin, META’nın pazardaki gücünü artırmasına ve tüketicilerin özgür seçimlerini kısıtlamasına yönelik endişeler nedeniyle, Kurul tarafından alınan 20.10.2022 tarihli ve 22-48/706-299 sayılı kararla ihlal niteliği sabit görülen bu davranışlara yönelik geçici tedbir kararı alınmasının gerekli olduğu kanaatine varılmıştır. Bu karar ile telafisi mümkün olmayacak zararların önlenmesi ve nihai karar verilinceye kadar META’nın Threads uygulaması aracılığıyla elde ettiği verilerin Instagram verileriyle birleştirilmesinin engellenmesi amaçlanmıştır.
Karar neticesinde, META tarafından Threads uygulamasının Rekabet Kurulu kararı nedeniyle kullanıma kapatıldığı duyurulmuştur.
2023 Yılı Birleşme Devralma Görünüm Raporu Yayımlandı
Rekabet Kurumu’nun resmi internet sitesinde 05.01.2024 tarihinde 2023 yılı Birleşme ve Devralma Görünüm Raporu yayımlanmıştır.
- Tüm İşlemler bakımından:
- 217 birleşme ve devralma işlemi, 3 özelleştirme işlemi incelenmiştir.
- Bildirilen birleşme devralma işlemlerinin nihai karara bağlanması, son bildirim tarihinden itibaren ortalama 13 gün olarak gerçekleşmiştir.
- 2023 yılı içerisinde 1 işlem nihai incelemeye alınmıştır, söz konusu işlemin incelemesinin devam ettiği belirtilmiştir. Rekabet Kurumu’nun resmi internet sitesinde yayımlanan 7.12.2023 tarihli duyuruda yer verildiği üzere ilgili işlemin Stellantis Otomotiv Pazarlama AŞ’nin tek kontrolünün Tofaş Türk Otomobil Fabrikası AŞ tarafından devralınması işlemi olduğu görülmektedir.
- Yabancıların yurt dışında gerçekleştirdikleri işlemlere (foreign to foreign) ilişkin 113 birleşme ve devralma incelemesi yapılmıştır, bu işlemlere ilişkin olarak bildirilen toplam işlem bedeli yaklaşık 57 trilyon 362 milyar TL şeklindedir.
- Yabancı yatırımcıların gerçekleştirmeyi planladıkları işlemler, işlem bedeline göre sıralandığında en çok yatırım yapılan sektörlerin başında “bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler”, “programcılık ve yayıncılık faaliyetleri” ve “gıda ürünlerinin imalatı” sektörleri olduğu görülmüştür.
- Türkiye İşlemleri bakımından:
- Özelleştirmeler haricinde, incelenen işlemlerin 94’ünde hedef şirket Türkiye kökenlidir ve bu işlemlerin toplam işlem bedeli 162 milyar 555 milyon TL’dir.
- En yüksek işlem değerinin “hayvansal üretim” alanına ilişkin olduğu, en çok işlem gerçekleştirilen iki alanın ise “elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı” ile “bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler” olduğu görülmektedir. En yüksek işlem hacmine sahip ana faaliyet alanı 36,8 milyar TL ile ilk sırada “tarım, ormancılık ve balıkçılık”, ikinci sırada ise 34,3 milyar TL ile “ulaştırma ve depolama” yer almaktadır.
- 35 birleşme ve devralma işlemi, yabancı yatırımcılar tarafından Türkiye kökenli şirketlere yatırım yapılmasına ilişkindir.
Rapor incelendiğinde, 2023 yılında Türkiye İşlemleri bakımından en çok bildirime konu edilen konulardan biri olan “bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler” alanının aynı zamanda işlem bedeline göre yabancılar tarafından dünya genelinde yapılan yatırımlar çerçevesinde en çok yatırım yapılan sektörlerden olduğu görülmektedir. Ayrıca, tüm işlemlere ilişkin toplam işlem değeri 57 trilyon 524 milyar Türk lirası civarındayken bu tutarın yaklaşık 57 trilyon 361 milyar Türk lirası değerindeki bölümünü tüm tarafları yabancı olan yurt dışı işlemlerinin oluşturduğu görülmektedir. İncelenen işlem sayısının geçen yıla göre yaklaşık %12 düşüş göstermesine rağmen işlem değerinin Türk lirası bazında son 10 yılın en yüksek seviyesinde olması ve dolar bazında geçen seneye göre %57 artış göstermesi dikkat çekmektedir.
BSH Taahhütleri Yeniden Değerlendirildi
BSH Ev Aletleri San. ve Tic. A.Ş.’nin yetkili satıcılarının internet aracılığıyla satış yapmasını engellemek ve/veya yeniden satış fiyatlarına müdahale etmek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiği iddiasına yönelik olarak 09.09.2021 tarihinde başlatılan soruşturma kapsamında, seçici dağıtım sisteminde yer alan yetkili satıcılarının platformlar üzerinden serbestçe satış yapabilmesine ilişkin taahhütler 08.09.2022 tarihinde Kurul tarafından kabul edilerek bağlayıcı hale getirilmiş ve soruşturma yetkili satıcılara çevrimiçi satış yasağı getirildiği iddiası bakımından sonuçlandırılmıştı.
Bununla birlikte, BSH 08.09.2022 tarihinde bağlayıcı hale getirilen taahhütlerin yeniden değerlendirilmesi için Rekabet Kurumu’na başvuruda bulunmuş ve taahhütlerin bağlayıcı hale getirildiği 08.09.2022 tarihinde verilmiş olan aynı tarihli Arçelik Pazarlama AŞ kararında uygulanan kriterler göz önünde bulundurularak, 08.09.2022 tarihinde bağlayıcı hale getirilen çevrimiçi pazar yerlerindeki satışlara izin verilmesi taahhüdü kapsamında yetkili satıcılar ile yapılan ek sözleşmelerde yer alan koşullara ilişkin olarak taahhüt metninde yer alan ve Kurul tarafından kabul edilen kriterlere ek olarak iki yeni kriter eklenmesini ve bir kriterin değiştirilmesini talep etmiştir.
04.01.2024 tarihinde yayımlanan Kurul kararı kapsamında, BSH’nin taahhütlerinin görüşülerek nihai karara bağlandığı tarihte Arçelik kararında kabul edilen kriterlerin henüz uygulamaya konulmamış olduğu, ilerleyen süreçte bu kriterlerin uygulanmaya başlamasıyla BSH kararına esas temel teşkil eden piyasa koşullarının esaslı bir biçimde değişmiş olduğu belirtilmiştir. Sonuç olarak yetkili satıcıların platformlar üzerinden serbestçe satış yapabilmesine ilişkin olarak ilgili taahhüdün nihai halinin bir koşula ilişkin değişikliği ve iki yeni koşulu içerecek şekilde belirlenmesine karar verilmiştir.
Activision Blizzard’ın Microsoft Tarafından Devralınmasına İzin Verildi
Rekabet Kurulu, Microsoft Corporation’ın Activision Blizzard Inc.’in tek kontrolünü devralma işlemine izin verdi. Microsoft, Xbox oyun konsolları ve Surface serisi kişisel bilgisayarlar gibi ürünlerle oyunculara hizmet sunarken, oyun sektöründe hem birinci taraf oyun geliştirme hem de ikinci/üçüncü taraf oyunları yayımlama ve dağıtma gibi faaliyetlerde bulunmaktadır. Activision Blizzard ise özellikle bilgisayar ve konsol oyunları üzerine yoğunlaşmıştır. Kurul, işlemi değerlendirirken, pazarların yatay ve dikey örtüşmelerini detaylı bir şekilde ele almıştır.
Yatay örtüşme bulunan pazarlar arasında oyun geliştirme ve yayımlama ile oyun dağıtımı gibi alanlar yer alır. Ancak, tarafların pazar paylarının %20’nin altında olması ve rekabetçi baskı kurabilecek rakiplerin varlığı nedeniyle rekabet endişesi olmadığı belirlenmiştir. Dikey örtüşme ise oyun geliştirme ve yayımlama ile konsol donanımı ve bulut oyun hizmetleri gibi pazarlarda gözlemlenmiştir. Örneğin, Microsoft’un konsol donanımı pazarındaki faaliyetleri, Activision Blizzard’ın oyun geliştirme alanındaki faaliyetleriyle dikey olarak örtüşmektedir. Ancak, Kurul, Microsoft’un rakiplerine erişimi kısıtlama güdüsü olmadığı ve pazarın dengesini bozmayacağına kanaat getirmiştir. Sonuç olarak, Kurul, işlemi onaylamış ve rekabetin önemli ölçüde azaltılmadığına karar vermiştir.