Özet: 10 Eylül 2014 tarihinde TBMM’de kabul edilen 6552 sayılı “İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun” ile, diğer yasalarda yapılan değişikliklerin yanısıra, Türk Ticaret Kanunu’nda (“TTK”) anonim şirket ve limited şirketlerde temsil yetkisi, şirketlerin sermayelerini belirli bir tutara kadar artırma yükümlülüğü ve tasfiye süresi konularında aşağıdaki kısımlarda açıklayacağımız değişiklikler yapılmıştır.
10 Eylül 2014 tarihinde TBMM’de kabul edilen 6552 sayılı “İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun” ile, diğer yasalarda yapılan değişikliklerin yanı sıra, Türk Ticaret Kanunu’nda (“TTK”) anonim şirket ve limited şirketlerde temsil yetkisi, şirketlerin sermayelerini belirli bir tutara kadar artırma yükümlülüğü ve tasfiye süresi konularında aşağıdaki kısımlarda açıklayacağımız değişiklikler yapılmıştır.
- Anonim Şirketlerde Temsil Yetkisinin Kapsam ve Sınırları ile İlgili Düzenleme Yapılmıştır
Kural olarak, esas sözleşmede aksi öngörülmemişse, şirketi temsil yetkisi yönetim kuruluna aittir. Ancak yönetim kurulu temsil yetkisini bir veya birden fazla murahhas üyeye veya müdür olarak üçüncü kişilere devredebilir.
TTK 371. madde, temsil yetkisinin sınırlandırılmasının iyi niyetli üçüncü kişilere karşı hüküm ifade etmeyeceğini düzenlemektedir. Bu kuralın istisnası olarak temsil yetkisi sadece merkez veya şubenin işlerine özgülenebilir veya temsil yetkisinin birlikte kullanılmasına ilişkin sınırlamalar getirilebilir. Bu sınırlamalar tescille ilan edildiği takdirde geçerli olur. Her ne kadar hala bazı ticaret sicilleri nezdinde ya da aynı ticaret sicilinde farklı memurların değişik uygulamaları sebebiyle yetki sınırlaması getiren imza sirkülerlerinin tesciline izin verildiği görülse de genel prensip, TTK 371. madde uyarınca temsil yetkisinin sınırlandırılmasının yukarıda verilen istisnalar dışında mümkün olmamasıdır.
Getirilen yeni düzenleme ile TTK 371. maddeye 7. fıkra eklenmiş ve bu fıkra ile maddede sayılan temsilciler dışında temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyelerinin veya şirkete hizmet akdiyle bağlı olanların sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atanmasına imkân tanınmıştır. Bu atamanın yapılması ve üçüncü kişilere karşı hüküm ifade etmesi için şu işlemlerin yapılması gerekir:
- Atama, Yönetim Kurulu kararı ile yapılır; iç yönerge ile ticari vekil ve diğer tacir yardımcılarının atanması mümkün değildir.
- Ataması yapılan kişilerin görev ve yetkileri TTK 367. maddeye göre hazırlanacak olan iç yönergede açıkça belirlenmelidir.
- İç yönergenin ve atanan kişilerin ticaret sicilinde tescil ve ilan edilmesi gerekir. Yönetim Kurulu bu kişilerin şirkete ve üçüncü kişilere verecekleri her türlü zarardan müteselsilen sorumludur.
“MADDE 371
(1) Temsile yetkili olanlar şirketin amacına ve işletme konusuna giren her tür işleri ve hukuki işlemleri, şirket adına yapabilir ve bunun için şirket unvanını kullanabilirler. Kanuna ve esas sözleşmeye aykırı işlemler dolayısıyla şirketin rücû hakkı saklıdır.
(2) Temsile yetkili olanların, üçüncü kişilerle, işletme konusu dışında yaptığı işlemler de şirketi bağlar; meğerki, üçüncü kişinin, işlemin işletme konusu dışında bulunduğunu bildiği veya durumun gereğinden, bilebilecek durumda bulunduğu ispat edilsin. Şirket esas sözleşmesinin ilan edilmiş olması, bu hususun ispatı açısından, tek başına yeterli delil değildir.
(3) Temsil yetkisinin sınırlandırılması, iyi niyet sahibi üçüncü kişilere karşı hüküm ifade etmez; ancak, temsil yetkisinin sadece merkezin veya bir şubenin işlerine özgülendiğine veya birlikte kullanılmasına ilişkin tescil ve ilan edilen sınırlamalar geçerlidir.
(4) Temsile yetkili kişiler tarafından yapılan işlemin esas sözleşmeye veya genel kurul kararına aykırı olması, iyi niyet sahibi üçüncü kişilerin o işlemden dolayı şirkete başvurmalarına engel değildir.
(5) Temsile veya yönetime yetkili olanların, görevlerini yaptıkları sırada işledikleri haksız fiillerden şirket sorumludur. Şirketin rücû hakkı saklıdır.
(6) Sözleşmenin yapılması sırasında, şirket tek pay sahibi tarafından ister temsil edilsin ister edilmesin, tek pay sahipli anonim şirketlerde, bu pay sahibi ile şirket arasındaki sözleşmenin geçerli olması sözleşmenin yazılı şekilde yapılmasına bağlıdır. Bu şart piyasa şartlarına göre günlük, önemsiz ve sıradan işlemlere ilişkin sözleşmelerde uygulanmaz.
(7) Yönetim Kurulu, yukarıda belirtilen temsilciler dışında, temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyelerini veya şirkete hizmet akdi ile bağlı olanları sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atayabilir. Bu şekilde atanacak olanların görev ve yetkileri, 367. maddeye göre hazırlanacak iç yönergede açıkça belirlenir. Bu durumda iç yönergenin tescil ve ilanı zorunludur. İç yönerge ile ticari vekil ve diğer tacir yardımcıları atanamaz. Bu fıkra uyarınca yetkilendirilen ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları da ticaret siciline tescil ve 3 ilan edilir. Bu kişilerin, şirkete ve üçüncü kişilere verecekleri her tür zarardan dolayı yönetim kurulu müteselsilen sorumludur.”
- b) Limited Şirketlerde Temsil Yetkisinin Kapsam ve Sınırları ile İlgili Düzenleme Yapılmıştır
TTK 629. maddeye 3. fıkra eklenerek yukarıda açıklanan anonim şirketlerde getirilen düzenlemenin benzeri limited şirketlere de getirilmiştir.
TTK 629/3. madde, şirkete hizmet akdi ile bağlı olan kişilerin, müdürler tarafından sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcısı olarak atanmasına olanak sağlamıştır.
Bu konuda yapılacak atamalarda TTK’nın 367. maddesi ile 371/7. maddesi kıyasen uygulanacaktır.
Anonim ve limited şirketler hakkında yapılan bu düzenleme ile şirketin temsili konusunda TTK 371/3. madde ile getirilen ve pratikte sorunlar doğmasına yol açan yasağa çözüm getirilmesinin amaçlandığı düşünülmektedir. Bununla birlikte, ticaret sicillerinin yeni düzenlemeyi ne şekilde yorumlayacağı uygulamada tecrübe edilecektir.
“MADDE 629
(1) Müdürlerin temsil yetkilerinin kapsamına, yetkinin sınırlandırılmasına, imzaya yetkili olanların belirlenmesine, imza şekli ile bunların tescil ve ilanına bu Kanunun anonim şirketlere ilişkin ilgili hükümleri kıyas yolu ile uygulanır.
(2) Sözleşmenin yapılması sırasında şirket tek ortak tarafından ister temsil edilsin ister edilmesin, tek ortaklı limited şirketlerde, bu ortak ile şirket arasında yapılan sözleşmenin geçerli olması, sözleşmenin yazılı şekilde yapılmasına bağlıdır. Bu zorunluluk, piyasa şartlarına göre günlük, önemsiz ve sıradan işlemlere ilişkin sözleşmelere uygulanmaz.
(3) Müdürler tarafından şirkete hizmet akdi ile bağlı olanların sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atanması hususunda 367 nci madde ile 371 inci maddenin yedinci fıkrası kıyasen limited şirketlere de uygulanır.”
c) Kanunda sayılan halleri tespit edilen ya da bildirilen anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin tasfiye edilecekleri tarih değiştirilmiştir
TTK Geçici 7. madde, maddede sayılan halleri tespit edilen ya da bildirilen anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin tasfiyeleri ve ticaret sicillerinden kayıtlarının silinmesi ile ilgili süreyi 1.7.2015 tarihine uzatmıştır.
“Geçici Madde 7
(1) 1/7/2015 tarihine kadar aşağıdaki hâlleri tespit edilen ya da bildirilen anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin tasfiyeleri ve ticaret sicilinden kayıtlarının silinmesi, ilgili kanunlardaki tasfiye usulüne uyulmaksızın bu madde uyarınca yapılır.
- 24/6/1995 tarihli ve 559 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname gereğince, sermayelerini anılan Kanun Hükmünde Kararname ile öngörülen tutarlara çıkarmamış anonim şirketler ile limited şirketler.
- Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce veya 1/7/2015 tarihine kadar münfesih olan anonim ve limited şirketler.
- Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre herhangi bir nedenle dağılmış olan kooperatifler.
- Sebebi ne olursa olsun aralıksız son beş yıla ait olağan genel kurul toplantıları yapılamayan anonim şirketler ile kooperatifler.
- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce tasfiye işlemlerine başlanılmış ancak genel kurulun toplanamaması nedeniyle ara bilançoları veya son ve kati bilançosu genel kurula tevdi edilemediği için ticaret sicilinden terkin işlemi yapılamayan şirket ve kooperatifler.”
- d) TTK’ya göre yapılması gereken sermaye artırımları için tanınan süre uzatılmıştırTTK Geçici 10. madde eklenmiştir. Bu madde ile 14.2.2014 tarihine kadar TTK hükümlerine göre yapılması gereken sermaye artırımını yapmamış olan şirketler, bu maddenin yayımı tarihinden itibaren üç ay içerisinde sermaye artırımlarını yaparlarsa fesih işlemi uygulanmayacaktır. Sermayelerini arttırmaları gerekirken arttırmadıkları için ticaret sicilinden kaydı silinmiş olan şirketler ise, bu süre içerisinde sermaye artırımı için başvuruda bulunurlarsa, kayıtları re’sen yeniden oluşacaktır.
“Geçici Madde 10
14/2/2014 tarihine kadar Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yapılması gereken sermaye artırımlarını herhangi bir nedenle yapmamış olan şirketler hakkında asgari sermaye şartını bu maddenin yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde yapmaları hâlinde fesih işlemi uygulanmaz. Sermaye artırımında bulunmaması nedeniyle ticaret sicili kaydı silinenlerin de bu süre içinde sermaye artırımı için başvurmaları hâlinde kayıtları resen yeniden oluşturulur.”
Anonim şirketler için olan en az sermaye tutarı 50.000 Türk Lirası (kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketlerde 100.000 Türk Lirası) olarak belirlenmiştir.
Limited şirketler için en az sermaye tutarı ise 10.000 Türk Lirası olarak belirlenmiştir.
Bu bilgi notunda yer alan unsurlar yalnızca bilgi sağlama amacı taşımakta olup hiçbir şekilde bir hukuki görüş teşkil etmemektedir.