Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından 30.12.2023 tarihli ve 32415 sayılı Resmi Gazete’de “Bağlama Kütüğü Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” (“Değişiklik Yönetmeliği”) yayımlanmıştır. Değişiklik Yönetmeliği ile 25.09.2014 tarihli ve 29130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bağlama Kütüğü Uygulama Yönetmeliği’nin (“Yönetmelik”) bazı maddelerinde değişikliklikler yapılmış, ilgili değişiklikler 30.12.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Yönetmeliğin 4 maddesinde düzenlenen “Bakanlık” tanımı “Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı” olarak yer almaktayken Değişiklik Yönetmeliği ile bu tanım idari yapılanmaya uyum amacıyla “Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı” olarak değiştirilmiştir.

Yönetmeliğin, bağlama kütüğüne talep üzerine kaydedilecek gemi, deniz ve içsu araçlarının düzenlendiği 9 maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “2,5 metrenin altındaki ticari ve özel gemi, deniz ve içsu araçları” ibaresindeki “ve özel” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. Böylece talep üzerine bağlama kütüğüne kaydedilebilecek gemiler “2,5 metrenin altındaki ticari gemi, deniz ve içsu araçları” olarak yeniden düzenlenmiştir.

Bağlama kütüğüne kayıtlı gemi, deniz ve içsu araçlarının mülkiyetinin devrini gerektiren hukuki işlemlere yönelik olarak mevcut Yönetmelik’te 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerinin saklı tutulduğu belirtilmekteyken, Değişik Yönetmeliği ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerinin de saklı olduğu belirtilmiştir. Böylece bağlama kütüğüne kayıtlı gemi, deniz ve içsu araçlarının mülkiyetin devrinde kamu alacaklarının da dikkate alınacağı anlaşılmaktadır.

Yönetmeliğin “Ruhsatname” başlıklı 18 maddesinin ikinci fıkrasında, ruhsatnamenin geçerlik süresinin beş yıl olduğu düzenlenmekteyken, Değişiklik Yönetmeliği ile değiştirilen fıkrada;

  • Ruhsatnamenin bir yıl veya katları olmak üzere en fazla beş yıla kadar düzenleneceği,
  • Süresi bitiminde ruhsatnamenin yeniden düzenlenmesinin zorunlu olduğu,
  • Ruhsatname düzenlemeye yetkili bağlama kütüğünün tutulduğu liman başkanlıkları veya bağlama kütüğü tutmakla yetkilendirilmiş belediye başkanlıklarında ruhsatnamenin yeniden düzenlenebileceği,
  • Yenileme başvurularının ruhsatnamenin süresi dolmadan en az 15 gün önce yapılacağı,
  • Ruhsatnamenin süresi geçtikten sonra yapılan başvurularda, yeniden düzenlenen ruhsatnamenin başlangıç tarihi bir önceki ruhsatnamenin bitim tarihinden başlayacağı, ve
  • Ruhsatnamenin yeniden düzenlenmesi için istenecek bilgi ve belgelerin Bakanlıkça belirleneceği

düzenlemelerine yer verilmiştir. Yönetmeliğin “Ruhsatname vizesi” başlıklı 19 maddesi ise yürürlükten kaldırılmıştır.

Bağlama kütüğü kaydının re’sen silinmesine ilişkin hususları düzenleyen Yönetmeliğin 22 maddesinin üçüncü fıkrasına göre ruhsatnamesinin vize süresinin dolmasından itibaren beş yıl boyunca vize yapılmayan ve harcı ödenmeyen gemi, deniz ve içsu araçları, ilgili vergi dairesine bildirim yapılmak suretiyle silinmekteydi. Değişiklik Yönetmeliği ile değiştirilen üçüncü fıkraya göre ruhsatnamesinin süresinin dolmasından itibaren beş yıl boyunca yeniden ruhsatname düzenlenmeyen gemi, deniz ve içsu araçlarının kayıtlarının re’sen bağlama kütüğünden silineceği düzenlenmiştir.

İdari para cezasına uygulanacak durumların sayıldığı Yönetmeliğin 28 maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ile Yönetmelik hükümleri uyarınca geçerli bir ruhsatnamesi olmayan gemi, deniz ve içsu araçlarının malik ve işletenlerine

a) 2,5 metreden 10 metreye kadar olan gemi, deniz ve içsu araçları için metre başına 250 TL,
b) 10 metreden 20 metreye kadar olan gemi, deniz ve içsu araçları için metre başına 500 TL,
c) 20 metreden 30 metreye kadar olan gemi, deniz ve içsu araçları için metre başına 750 TL,
d) 30 metreden büyük gemi, deniz ve içsu araçları için metre başına 1 TL,

idari para cezasına ilave olarak ruhsatnamenin ilk defa veya yeniden düzenlenmesi gereken tarihten itibaren geç kalınan her ay için bu miktara %5 eklenerek hesaplanan tutarda idari para cezası verileceği belirtilmiştir.

Bu cezalara ilişkin olarak değişiklik öncesinde;

  • “idari para cezasının dava açma süresi olan 15 gün içerisinde defaten ödenmesi hâlinde, idari para cezasından dörtte bir oranında indirim yapılacağı”

düzenlenmekteyken, Değişiklik Yönetmeliği ile yapılan değişiklik ile;

  • “idari para cezasının 1 aylık ödeme süresi içinde ödenmesi halinde, cezadan %25 oranında indirim yapılacağı”

ifade edilmiştir.

Ayrıca Yönetmeliğe eklenen geçici 2 madde ile 30.12.2023 tarihinde ruhsatnamesi üzerinde vize olan gemi, deniz ve içsu araçlarının vizesinin, vize süresi sonuna kadar geçerli olacağı, bu sürenin sonunda bağlama kütüğü ruhsatnamelerinin yeniden düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir.

Son olarak, 30.12.2023 tarihinde bağlama kütüğüne kayıtlı boyu 2,5 metreden küçük özel kullanıma mahsus gemi, deniz ve içsu araçlarının, malikinin talebi üzerine silineceği ve ruhsatnamelerinin iptal edileceği düzenlenmiştir. Talep edilmemesi halinde ise ruhsatname veya vize geçerlilik tarihinin bitiminde kayıtlar re’sen silinecektir. Ancak üzerinde takyidat bulunan gemi, deniz ve içsu araçlarının silinmesi için alacaklıların ve hak sahiplerinin muvafakati gerekmektedir.